‘Man steekt in psychose echtgenote neer.’ Wie over psychose leest in de krant, leest meestal zulke berichten. Daardoor worden mensen met een psychose vaak als gevaarlijk beschouwd.
Als je naar mijn foto kijkt, zie je een vriendelijk ogende vrouw. Dat ben ik ook. Ik ben getrouwd, heb drie fantastische zonen, ik ben lector Nederlands aan de lerarenopleiding en auteur. Lopen en lezen zijn mijn hobby’s. Dat klinkt allemaal erg ‘doorsnee’.
‘Vrouw gaat lezer te lijf met bijl’
Als ik je vertel dat ik 7 jaar geleden een psychose had, dan wordt de eerste indruk die je van me had meteen bijgesteld. Plots klinken er Hitchcockachtige snerpende violen en flitsen er beelden door je hoofd van douchescènes waar de onschuldig uitziende vrouw (ik dus) je ingezeepte lichaam te lijf gaat met een bijl die ze in je tuinschuurtje, dat je voor één keer vergat te sluiten, vond.
Als het over de beeldvorming rond psychose gaat, is er nog een wereld te winnen. In de krant las ik nog nooit: Vrouw in psychose redt kind. Of misschien zelfs iets gewoons als: Man in psychotische toestand rijdt gras af.
Daar wil ik over schrijven, over het normale, maar vooral over die geestelijke gezondheid, een thema dat net zo ‘normaal’ zou moeten zijn als lichamelijke gezondheid. We hebben immers allemaal, naast een lichaam, een geest. Met die geest gaat het, volgens de laatste cijfers, niet zo goed. 1 op 4 Vlamingen heeft psychische problemen. Dat vinden we alarmerend.
Anderzijds vinden we het normaal dat iedereen wel eens ooit ‘lichamelijk’ ziek wordt. Waarom is een lichamelijke aandoening zoveel meer ‘aanvaard’ dan een psychische? We mogen overal ziek zijn en pijn hebben maar niet aan onze ‘geest’. Die moet ten allen tijden optimaal functioneren. En doet die dat niet, dan hebben we dat aan onszelf te danken. Mensen lijken te denken dat je ‘geest’ iets is wat je ten allen tijden kan sturen.
De magische knop
Wie depressief is, krijgt de wijze raad ‘zijn knop om te draaien’ Mentale problemen kan je helaas niet oplossen met een knopje, noch met een éénmalig pilletje of gesprekje. Het is iets ‘van lange duur’, en precies dat maakt het alarmerend.
We gaan naar de dokter als we lichamelijke klachten hebben. We zieken een paar daagjes uit als we grieperig zijn. Voor onze geest grijpen we niet snel naar hulp, zelfs niet in onze omgeving. Een dagje thuisblijven als je je verdrietig voelt, lijkt onaanvaardbaar. Rouwverlof voor een naaste telt 3 dagen. Om vrienden rouwen we best niet. Er is weinig ruimte voor verdriet.
Een psychische verkoudheid of mentale buikgriep
Als het over psychische problemen gaat, missen we wat tussenstadia, en woorden daarvoor. Een dagje afwezig omwille van een ‘psychische verkoudheid’ zou misschien die langdurige aandoeningen kunnen voorkomen. Of wat denk je van een ‘mentale buikgriep?’ De idee dat er een pauzeknop is, stelt misschien gerust. Dat betekent niet dat je hem moet gebruiken.
Mijn werkgever weet dat ik een psychose heb gehad. Hij is begripvol. Weten dat ik op een rem kan duwen en dat vertrouwen krijg, maakt dat ik dat vertrouwen ook niet wil beschamen. Sinds 2014 ben ik 6 dagen afwezig geweest van mijn werk.
Normaal
Er is niets spectaculairs aan deze column. De snerpende violen bleven uit. De bijl ligt nog steeds onaangeroerd in je tuinschuurtje. Je kan na het lezen van deze column met een gerust hart een douche nemen. Het is een column over het psychisch moeilijk hebben. Dat is niet nieuwswaardig, niet spectaculair. Dat is heel normaal. Maar dat je als krant daar ruimte voor maakt, dat is wel bijzonder! Dank je wel.