Over waanzin, moederschap en moedermelk met antipsychotica. Een blog over borstvoeding in de internationale week van de borstvoeding.

Mijn laatste baby’tje. Mijn derde zoontje. Zen. Het voelde een beetje als afscheid nemen, en dus nam ik me voor, toen hij geboren werd, dat Zen zo lang hij wilde borstvoeding zou krijgen. Ook mijn andere twee zoontjes hadden bijna een jaar de borst gekregen, maar nu wilde ik er nog intenser, nog langer van genieten. Want dat kon ik, ervan genieten.

Mijn identiteit als ‘jongensmama’

De zorgen die ik bij Jip en Lom had gehad – zou hij wel genoeg bijkomen, genoeg drinken? Lag hij wel goed aan? Zou ik geen tepelkloven krijgen? Waarom deed dit in hemelsnaam bij aanvang zoveel pijn? – waren weg. Borstvoeding kunnen geven was voor mij heel bijzonder. Niet omdat het volgens sommige boekjes ‘beter’ was – hoeveel druk kan je op een jonge moeder leggen? – maar omdat het me hielp bij mijn ‘identiteit’ als mama waar ik soms mee worstelde.

Borstvoeding, iets unieks

Toen Zen geboren werd, een derde zoontje, moest ik even slikken. Een derde zoon, geen dochter om samen mee met de barbies te spelen, om samen mee te winkelen of God weet wat moeders en dochters nog samen doen. Ik zou het nooit weten. Ik zou een jongensmama zijn van zonen die, daar was ik zo bang voor, vooral zouden opkijken naar papa. Want mijn man is een echte papa om naar op te kijken. Niet alleen is hij zorgend, hij doet ook alles waar jongetjes van zwijmelen. Hij rijdt op een stoere mountainbike, hij knutselt aan motors, hij leest autoboekjes. Híj zou het rolmodel zijn, niet ik. Wie zou ik dan moeten zijn? Ik wist niets van jongenszaken, ik kwam uit een meisjesgezin. Hoe zou ik me als mama kunnen onderscheiden? De borstvoeding gaf me een heel bijzonder plekje, iets unieks wat niemand anders kon. Ik alleen kon mijn zoontje melk geven, ik kon hem troosten zoals niemand anders. Die uniciteit had ik nodig om me zelf als jongensmama te aanvaarden.

Moedermelk met antipsychotica

Toen ik 3 maanden later, met een acute kraambedpsychose op spoed werd opgenomen, toen de verpleegster me wilde ‘verdoven’, heb ik gevochten voor die borstvoeding, waar ik maar vooral Zen recht op had. Ik heb gebeten, gekrabd, gespuugd, maar de strijd verloren. Zen kreeg zijn eerste flesje melk, koud, in de wachtkamer van de spoedafdeling. Ik was er niet bij. Enkele uren later lag ik in de isoleerkamer, vastgebonden met leren riemen. De stuwing in mijn borsten was bijna ondraaglijk. Ik kolfde af in de bedpan. Ik smeekte de verpleegster mijn kostbare melk bij te houden. Ze gooide het voor m’n ogen in het toilet. Tijdens een gesprek met de psychiater huilde ik, om het verlies van mijn borstvoeding, om mijn Zen. Ze suste: hij had immers al drie maanden borstvoeding gekregen, dat was toch genoeg. Was het niet aan mij om daarover te beslissen, of het ‘genoeg’ was, begreep dan niemand hoe belangrijk het voor me was. Ook na de korte opname van een week bleef ik thuis afkolven, omdat ik me er niet mee kon verzoenen. De melk kon ik niet weggooien – ik had er zo hard voor gewerkt –  maar ik kon ze ook niet bijhouden voor Zen. Moedermelk met antipsychotica.

Het definitieve einde

Toen Zen een maand nadat hij zijn eerste flesje gekregen had, onverwacht weer van de borst dronk, besloot ik te stoppen met de medicijnen. Van de ene dag op de andere. Dan nog zou ik 3 weken moeten wachten voor ik misschien opnieuw borstvoeding kon geven. ‘Medicatieontrouw’ noemde ze het. Niemand luisterde naar de echte beweegredenen erachter. Drie weken later, acuut psychotisch, nog meer medicijnen, het definitieve einde van de borstvoeding.

De ‘betere’ mama

Het is internationale week van de borstvoeding. Ik heb ze zien voorbijkomen, de intieme foto’s van mama’s die de borst geven. Vertederende plaatjes van baby’tjes die drinken. Plaatjes die me aan het huilen maken, die een verdriet aanspreken dat ik het zwijgen heb opgelegd – ‘hij had toch al drie maanden gehad’. Plaatjes die me ook boos maken, want ik vind ‘borstvoeding’ heel bijzonder en het is heel fijn als het goed loopt, als het allemaal vanzelf gaat. Maar soms gaat het niet vanzelf, kindjes worden te vroeg geboren, een baby’tje lijkt maar niet bij te komen, de ene borstontsteking volgt na de andere, gebroken nachten eisen een te hoge tol. Ik word boos van mama’s die zichzelf uitroepen tot ‘betere’ mama omdat zíj borstvoeding geven, omdat zíj doen wat het beste voor hun kind is.

De psychologische impact van borstvoeding

‘Borstvoeding’ is een emotioneel beladen thema. Het is niet louter een kwestie van voeding. De psychologisch impact van borstvoeding of het niet kunnen of willen geven van borstvoeding krijgt nauwelijks aandacht. Uit mijn verhaal leer ik dat elke mama zélf moet kiezen wat best is voor háár. Want een ‘goede’ mama is een mama die goed voor zichzelf zorgt, die zich goed voelt, bij wat ze doet en de keuzes die ze maakt,  die zelf haar weg zoekt en vindt en zo, al dan niet met borstvoeding, de beste mama is voor haar baby’tje.

Deze blog is speciaal voor Zen, mijn zesjarig kereltje, dat zelden ziek is, met wie ik zo een bijzonder band heb! En voor Rex … onze nog steeds energieke en gezonde hond. Het doet wat met zo een beest, een kuurtje ‘moedermelk met antipsychotica’.